Spis treści:
Zadania na rozumienie ze słuchu otwierają arkusz egzaminacyjny E8 z angielskiego i dla wielu z Was są najbardziej stresującą częścią. Dźwięk leci, ktoś mówi (czasem szybko), a Ty musisz w tym samym czasie czytać pytania i wybierać odpowiedzi. To spore wyzwanie. Dobra wiadomość jest taka, że tę umiejętność da się świetnie wytrenować, a same zadania mają swoje schematy i… pułapki.
Na egzaminie każde nagranie usłyszycie dwukrotnie. To kluczowa informacja, na której opiera się cała strategia. Poniżej przedstawiam 5 sprawdzonych trików, które pomogą Wam słuchać efektywniej i unikać najczęstszych błędów.
Tri(k) nr 1: Złam kod polecenia (zanim usłyszysz nagranie)
Absolutnie najważniejszą rzeczą, jaką robisz, jest wykorzystanie czasu PRZED odtworzeniem nagrania. Lektor zawsze da Ci kilkanaście sekund na zapoznanie się z poleceniem i pytaniami. Nie marnuj tego!
To nie jest tylko czas na „przeczytanie”. To czas na aktywną analizę. Jak to zrobić?
- Zadaj sobie pytanie: „O co będę pytany?”. Czy masz znaleźć konkretną informację (godzinę, cenę, imię), czy zrozumieć główną myśl (np. dlaczego Ania dzwoni do Tomka)?
- Podkreśl słowa-klucze w pytaniach i odpowiedziach A/B/C. Jeśli pytanie brzmi: „What time does the train leave?”, Twoim słowem-kluczem jest „what time” i „leave”. Będziesz polować na informację o odjeździe, a nie przyjeździe.
- Spróbuj przewidzieć treść. Jeśli w odpowiedziach masz słowa „cinema”, „theatre”, „museum”, to wiesz, że rozmowa będzie dotyczyć planów na spędzanie wolnego czasu. Twój mózg jest już nastawiony na ten temat.
Dlaczego to trik? Wchodzisz w nagranie „na gotowe”. Nie słuchasz „w ciemno”, tylko aktywnie polujesz na konkretne informacje, których się spodziewasz.
Tri(k) nr 2: Słuchaj na dwa tempa (Pierwsze vs. Drugie słuchanie)
To, że nagranie jest odtwarzane dwa razy, to nie przypadek. Masz wykorzystać te dwa odsłuchania w zupełnie inny sposób. Nigdy nie próbuj znaleźć wszystkich odpowiedzi za pierwszym razem.
Pierwsze słuchanie: „Na turystę” (Ogólny sens)
Podczas pierwszego odsłuchu zrelaksuj się i skup na ogólnym zrozumieniu. Słuchaj jak turysta, który próbuje zorientować się w sytuacji.
- Kto mówi? (Dwóch przyjaciół? Nauczyciel i uczeń? Prezenter radiowy?)
- Jaki jest główny temat? (Plany na weekend? Problem? Skarga?)
- Jaki jest ogólny nastrój? (Radość? Zmartwienie? Złość?)
Postaraj się „złapać” odpowiedzi na pytania, które są oczywiste. Jeśli masz wątpliwości, zaznacz odpowiedź ołówkiem, ale nie traktuj jej jako ostatecznej.
Drugie słuchanie: „Na detektywa” (Szczegóły)
Teraz znasz już kontekst. Podczas drugiego odsłuchu zmieniasz się w detektywa. Skupiasz się wyłącznie na szczegółach i weryfikujesz swoje odpowiedzi.
- Wyłapuj konkretne daty, godziny, ceny, miejsca.
- Słuchaj uważnie odpowiedzi na pytania, przy których miałeś wątpliwości.
- Zwróć uwagę na drobne słówka typu „but”, „however”, „actually”, które często zmieniają sens zdania (np. „I wanted to go to the cinema, but my mom…”).
Tri(k) nr 3: Poluj na „dystraktory” (czyli pułapki w odpowiedziach)
Autorzy zadań egzaminacyjnych są sprytni. Wiedzą, jak Cię zmylić. Najczęstszą pułapką jest tzw. dystraktor. Jest to odpowiedź (np. B), która zawiera słowo lub frazę, które DOKŁADNIE usłyszałeś w nagraniu, ale która nie jest poprawną odpowiedzią na pytanie.
Przykład:
Pytanie: Where did Tom go on Saturday? (Gdzie Tom poszedł w sobotę?)
Nagranie: „Hi Ann! I wanted to go to the cinema on Saturday, but my friends convinced me to go to the swimming pool instead. The cinema was closed anyway.”
Odpowiedzi:
A) To the cinema.
B) To the swimming pool.
C) To his friends’ house.
Jak działa pułapka (dystraktor)? Uczeń słyszy słowo „cinema” (odpowiedź A) i natychmiast je zaznacza, bo „było w nagraniu”. Tymczasem jest to pułapka. Mówiący chciał iść do kina, ale tam nie poszedł. Poprawna odpowiedź to B.
Jak się bronić? Nigdy nie zaznaczaj odpowiedzi tylko dlatego, że usłyszałeś znajome słowo. Zawsze upewnij się, że ta odpowiedź pasuje do całego pytania.
Tri(k) nr 4: Znajdź synonim (Parafraza to klucz)
To trik dla bardziej zaawansowanych. Bardzo rzadko poprawna odpowiedź jest sformułowana identycznymi słowami, co nagranie. Zazwyczaj jest to parafraza, czyli ta sama myśl wyrażona innymi słowami (synonimami).
Przykład:
Pytanie: What is the speaker’s opinion about the film? (Jaka jest opinia mówiącego o filmie?)
Nagranie: „The plot was quite predictable and the acting wasn’t great. Honestly, I didn’t enjoy it very much.” (Fabuła była przewidywalna, aktorstwo niezbyt dobre. Szczerze, nie podobało mi się.)
Odpowiedzi:
A) He thinks the film was fantastic.
B) He found the film rather disappointing.
C) He thinks the actors were great.
Jak działa parafraza? W nagraniu nie pada słowo „disappointing” (rozczarowujący). Ale cała wypowiedź („predictable plot”, „acting wasn’t great”, „didn’t enjoy it”) składa się na znaczenie „rozczarowujący”. Poprawna odpowiedź to B.
Jak się bronić? Słuchaj globalnie. Jeśli nie słyszysz wprost odpowiedzi, zastanów się, które ze zdań A/B/C najlepiej podsumowuje to, co usłyszałeś.
Tri(k) nr 5: Nie daj się pustej luce (Strategia na zadania otwarte)
Zadania otwarte (gdzie trzeba samemu wpisać słowo) bywają trudne, bo wymagają 100% zrozumienia i poprawnej pisowni. Ale i tu jest strategia.
- Limit słów to podpowiedź. Jeśli w poleceniu jest „uzupełnij lukę JEDNYM słowem”, to szukasz jednego słowa, a nie trzech.
- Pierwsze słuchanie = zrozum kontekst. Nie próbuj pisać od razu. Zrozum, jakiej informacji brakuje (miejsca? imienia? czynności? daty?).
- Drugie słuchanie = polowanie na słowo. Skup się tylko na tej luce. Gdy usłyszysz pasujące słowo, zanotuj je szybko w brudnopisie (nawet z błędem!).
- Sprawdź gramatykę. Po usłyszeniu nagrania spójrz na zdanie z luką. Czy Twoje słowo tam pasuje gramatycznie? (np. jeśli masz „He _____ yesterday”, to szukasz czasownika w czasie przeszłym).
- Pisownia ma znaczenie. Po zakończeniu słuchania masz chwilę na przeniesienie odpowiedzi. Upewnij się, że przepisałeś słowo poprawnie.
Co jeśli nie usłyszałeś? Lepiej wpisać cokolwiek, co wydaje Ci się logiczne, niż zostawić pustą lukę. Czasem można zgadnąć na podstawie kontekstu.
