Problemy psychiczne ósmoklasistów: Niewidzialna walka o przyszłość (i jak mądrze wspierać)

Zamknięte drzwi. Znowu. Jest niedziela, godzina 21:00, a z pokoju Twojego ósmoklasisty dochodzi tylko cisza. Albo przeciwnie – stłumiony płacz, wybuch złości, trzaśnięcie drzwiami i krzyk: „Dajcie mi wszyscy spokój! Nic nie rozumiecie!”.

Jako rodzic, stoisz na zewnątrz, czując mieszankę frustracji, lęku i totalnej bezsilności. Widzisz, jak Twoje jeszcze do niedawna radosne, ciekawe świata dziecko gaśnie w oczach. Jest rozdrażnione, zmęczone, apatyczne. Odrabianie lekcji zamieniło się w codzienną, wielogodzinną bitwę. Każda rozmowa o szkole kończy się kłótnią lub płaczem. Zaczynasz się zastanawiać: „Czy to jeszcze norma? Czy to ‘tylko’ stres przed egzaminem? A może to już coś znacznie poważniejszego?”

Ósma klasa to nie jest po prostu kolejny rok nauki. W polskim systemie edukacji to jest prawdziwy psychologiczny tygiel. To nieludzka presja egzaminów, brutalna rywalizacja o miejsca w liceach, a wszystko to nałożone na najbardziej burzliwy okres w życiu młodego człowieka – środek hormonalnego i emocjonalnego tsunami, jakim jest adolescencja.

W tym kompleksowym, wyczerpującym artykule zanurkujemy głęboko w psychikę ósmoklasisty. Nie będę oferować „magicznych rozwiązań” ani banalnych porad w stylu „po prostu z nim porozmawiaj”. Zamiast tego, opierając się na moim doświadczeniu i wiedzy (E-E-A-T), zrobimy trzy rzeczy:

1. Zdiagnozujemy wroga: Zrozumiemy, dlaczego ósma klasa jest epicentrum kryzysu psychicznego.
2. Rozpoznamy objawy: Nauczymy się odróżniać zwykły stres od czerwonych flag sygnalizujących poważny problem (lęk, depresję, wypalenie).
3. Zbudujemy strategię wsparcia: Stworzymy konkretny, oparty na psychologii plan działania dla rodziców i nauczycieli – jak mądrze pomagać, by nie zwariować i, co najważniejsze, by chronić dobrostan psychiczny dziecka.

To jest maraton, nie sprint. Ale jesteś tu potrzebny. Jako sojusznik, a nie kolejny kontroler. Zaczynajmy.

Ósma klasa: Anatomia kryzysu. Dlaczego ten rok jest jak psychologiczny tor przeszkód?

Żeby mądrze pomagać, musimy zrozumieć, z czym mierzy się mózg i serce 14-latka. Problem polega na tym, że w tym jednym roku spotykają się trzy potężne siły. Każda z nich sama w sobie jest wyzwaniem. Razem tworzą mieszankę wybuchową.

Filar 1: Presja Systemowa – Egzamin Ósmoklasisty i „Wyścig Szczurów”

Zacznijmy od oczywistości. Polski system edukacji funduje ósmoklasistom pierwszą w ich życiu sytuację typu „wszystko albo nic”. Egzamin jest postrzegany (przez szkołę, rodziców, a więc i przez dzieci) nie jako sprawdzian wiedzy, ale jako wyrok. Decyzja, która zdefiniuje ich przyszłość, przyjaciół, a nawet szansę na sukces.

Do gry wchodzą:

• Presja wyników: Szkoły prześcigają się w rankingach. Nauczyciele są rozliczani ze średnich. Ta presja jest transferowana wprost na uczniów. „Robimy już ósmy arkusz próbny w tym tygodniu.”
• Lęk przed rekrutacją: System punktowy jest bezlitosny. Dzieci przeliczają oceny na punkty, sprawdzają progi w wymarzonych liceach i widzą, że brakuje im „dwóch punktów do szczęścia”. To buduje paniczny lęk przed porażką.
• Porównania: „Ania ma już 90% z próbnego, a ty?”, „Cała klasa idzie na dodatkowy angielski, a ty?”. Dziecko jest nieustannie mierzone i ważone.

Filar 2: Neurobiologia – Mózg Nastolatka w Totalnym Remoncie

To jest kluczowy element, którego dorośli często nie rozumieją. Mózg 14-latka NIE jest mózgiem dorosłego w mniejszej wersji. To jest plac budowy, na którym trwa generalny remont.

Muszę to podkreślić: to, co bierzemy za „złośliwość” lub „głupotę”, jest często czystą neurobiologią.

• Przeciążone ciało migdałowate: To centrum zarządzania emocjami. U nastolatka jest ono przerośnięte i nadreaktywne. Reaguje na wszystko impulsywnie, skrajnie, dramatycznie. Stąd wybuchy płaczu o błahostkę lub furia z powodu zgubionego długopisu.
• Kora przedczołowa w trybie offline: To jest „dorosły” w naszym mózgu – centrum planowania, hamowania impulsów, logicznego myślenia i przewidywania konsekwencji. U ósmoklasisty ten obszar jest w trakcie przebudowy. Nie działa z pełną mocą.

Efekt? Mamy dziecko, które jest sterowane przez emocje (ciało migdałowate), przy jednoczesnym osłabieniu „hamulca ręcznego” (kora przedczołowa). A my w tym momencie fundujemy mu najbardziej stresujący egzamin w życiu, wymagający planowania i logiki. To jest neurobiologiczny przepis na katastrofę.

Filar 3: Arena Społeczna – Tożsamość, Rówieśnicy i Media

Ósma klasa to nie tylko nauka. To przede wszystkim życie społeczne, które dla nastolatka jest ważniejsze niż tlen.

• Kryzys tożsamości: Dziecko zadaje sobie fundamentalne pytania: „Kim jestem?”, „Czy jestem OK?”, „Gdzie przynależę?”.
• Dyktatura grupy rówieśniczej: Akceptacja rówieśników jest absolutnym priorytetem, ważniejszym niż opinia rodziców czy nauczycieli. Lęk przed odrzuceniem, wyśmianiem czy wykluczeniem jest paraliżujący.
• Presja mediów społecznościowych: Ósmoklasista żyje w dwóch światach. W tym drugim, cyfrowym, trwa nieustanny konkurs piękności, popularności i „idealnego życia”. Dziecko scrolluje Instagrama lub TikToka i widzi perfekcyjnie wyedytowanych rówieśników, co buduje toksyczny perfekcjonizm i poczucie bycia „niewystarczającym”.
• Przemoc rówieśnicza (bullying): W ósmej klasie przybiera ona często formę subtelną, psychiczną – wykluczanie, obgadywanie, cyberprzemoc na grupach klasowych. To niewidzialne cierpienie, które potrafi całkowicie zniszczyć psychikę.

Gdy nałożymy te trzy warstwy na siebie – presję systemu, chaos w mózgu i dramat społeczny – przestaje dziwić, że tak wiele dzieci jest na granicy załamania. One nie są „słabe”. One są przeciążone.

Czerwone flagi: Kiedy „zwykły stres” zamienia się w kryzys psychiczny?

„Trochę stresu mobilizuje” – to prawda. Ale istnieje granica, za którą stres przestaje mobilizować, a zaczyna paraliżować i niszczyć. Nazywamy to dystresem. Twoim zadaniem jako rodzica i nauczyciela jest uchwycenie momentu, w którym linia ta zostaje przekroczona. Poniżej znajdziesz listę objawów alarmowych. Jeśli obserwujesz ich nasilenie lub występowanie kilku na raz przez dłuższy czas (ponad 2-3 tygodnie) – to jest sygnał, że potrzebna jest interwencja.

1. Zmiany w Zachowaniu (To, co widać gołym okiem)

To są najczęstsze sygnały, które mylnie bierzemy za „lenistwo” lub „bunt”.

• Skrajna prokrastynacja lub unikanie: To nie jest lenistwo. To jest lęk. Dziecko tak bardzo boi się porażki lub trudności zadania, że jego mózg woli nie robić nic, niż zmierzyć się z potencjalnym niepowodzeniem. Odkłada naukę do ostatniej chwili, a potem wpada w panikę.
• Wycofanie społeczne i rezygnacja z pasji: Dziecko przestaje spotykać się z przyjaciółmi. Rezygnuje z zajęć, które do tej pory kochało (piłka nożna, taniec, rysowanie). Mówi: „To już mnie nie bawi”. To jest jeden z najpoważniejszych sygnałów ostrzegawczych depresji.
• Wybuchowość i drażliwość: Przeciążony układ nerwowy jest jak napięta struna. Błahostka (np. pytanie „Co na obiad?”) wywołuje nieadekwatnie silną reakcję – krzyk, płacz, agresję. To nie złośliwość, to rozpaczliwy sygnał „Mam dość! Nie radzę sobie!”.
• Dwa bieguny: Perfekcjonizm albo Apatia.
  • Perfekcjonizm: Dziecko ślęczy nad zadaniem do północy, poprawia notatki sto razy, płacze z powodu oceny 5-, bo liczyło na 6. To lęk w przebraniu kontroli.
  • Apatia: Dziecko totalnie „odpuszcza”. Przestaje nosić zadania, nie uczy się, mówi: „Wszystko mi jedno”, „I tak się nie dostanę”. To jest objaw wyuczonej bezradności lub wypalenia naukowego.

2. Objawy Emocjonalne (To, co dziecko czuje w środku)

To jest rdzeń problemu, często ukrywany przed światem.

• Chroniczny lęk i zamartwianie się: Dziecko ciągle się martwi. „A co jeśli zapomnę?”, „A co jeśli będzie trudne?”, „A co jeśli się nie dostanę?”. To nie jest chwilowy stres, to lęk uogólniony (GAD).
• Lęk antycypacyjny: Najgorszy moment to niedziela wieczorem. Zaczyna się ból brzucha na samą myśl o poniedziałku.
• Ataki paniki: Nagłe, obezwładniające epizody lęku: kołatanie serca, duszności, zawroty głowy, poczucie, że „zaraz umrę” lub „zwariuję”. Często mylone z problemami kardiologicznymi.
• Obniżony nastrój i anhedonia: Głęboki smutek, płaczliwość, poczucie pustki. A przede wszystkim anhedonia – czyli niezdolność do odczuwania przyjemności. Rzeczy, które kiedyś cieszyły, stają się obojętne.
• Poczucie beznadziei i winy: Komunikaty: „I tak mi się nie uda”, „Zawiodę was”, „Jestem beznadziejny”, „Do niczego się nie nadaję”.

3. Objawy Somatyczne (Gdy ciało odmawia posłuszeństwa)

Gdy umysł nie daje rady, ciało zaczyna krzyczeć. To nazywamy psychosomatyką. Te objawy są realne, dziecko ich nie udaje!

• Chroniczne bóle brzucha i mdłości: Najczęściej rano, przed wyjściem do szkoły. To realna reakcja układu pokarmowego na wyrzut kortyzolu (hormonu stresu).
• Bóle głowy: Napięciowe bóle głowy, a nawet migreny.
• Problemy ze snem: Albo trudności z zaśnięciem (gonitwa myśli), albo częste budzenie się w nocy, albo wręcz przeciwnie – nadmierna senność (ucieczka w sen).
• Zmiany apetytu: Brak apetytu lub „zajadanie stresu” (szczególnie słodyczami i fast foodem).
• Ogólne wyczerpanie: Dziecko jest ciągle zmęczone, „jakby nie miało baterii”, mimo że teoretycznie śpi.

4. ALARM! Objawy wymagające natychmiastowej interwencji

Muszę to napisać drukowanymi literami. Jeśli zauważysz którykolwiek z poniższych objawów, nie czekaj ani dnia. To nie jest „faza”. To jest sygnał zagrożenia zdrowia lub życia.

• Samookaleczenia (autoagresja): Jakiekolwiek celowe ranienie swojego ciała (cięcie się, przypalanie, drapanie do krwi). To rozpaczliwa próba poradzenia sobie z bólem psychicznym poprzez ból fizyczny.
• Mówienie o śmierci lub samobójstwie: Nawet w formie żartu, np. „Jak się nie dostanę, to się zabiję”, „Lepiej by było, gdybym zniknął”. NIGDY NIE IGNORUJ TAKICH SŁÓW.
• Oddawanie ważnych rzeczy, żegnanie się.
• Gwałtowna, nagła poprawa nastroju po długim okresie depresji: To może być sygnał, że dziecko podjęło decyzję samobójczą i poczuło ulgę.

W takiej sytuacji natychmiast skontaktuj się z psychologiem, psychiatrą lub zadzwoń na jeden z telefonów zaufania (np. 116 111 – Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży). W stanie ostrego zagrożenia życia – zadzwoń na 112 lub udaj się na najbliższą izbę przyjęć szpitala psychiatrycznego.

Głębsza diagnoza: Co najczęściej diagnozuję u ósmoklasistów w gabinecie?

Kiedy rodzic przychodzi do mnie z ósmoklasistą, objawy, które opisaliście, bardzo często układają się w konkretne jednostki diagnostyczne. Nazwanie problemu pomaga dobrać odpowiednie leczenie i wsparcie.

1. Zaburzenia lękowe

To najczęstszy powód wizyt. Lęk przybiera różne formy:

• Fobia szkolna (Odmowa szkolna): Paniczny lęk przed samym pójściem do szkoły, często z silnymi objawami somatycznymi (bóle brzucha, wymioty). Dziecko nie jest w stanie przekroczyć progu domu.
• Lęk społeczny: Paraliżujący lęk przed oceną rówieśników lub nauczycieli. Dziecko boi się odpowiedzi przy tablicy, wystąpień publicznych, jedzenia na stołówce.
• Lęk uogólniony (GAD): Ciągłe, wszechogarniające zamartwianie się o wszystko – o oceny, o przyszłość, o zdrowie rodziców. Mózg jest w stanie nieustannego „szumu lękowego”.

2. Zaburzenia depresyjne (Depresja młodzieńcza)

To nie jest „chandra” ani „smutek”. To choroba, która zmienia chemię mózgu. Kluczowe objawy to wspomniana anhedonia (brak radości) i abulia (patologiczny brak woli i energii do działania). Dziecko w depresji nie jest leniwe – jego mózg nie produkuje „paliwa” (dopaminy, serotoniny) potrzebnego do wstania z łóżka. Presja szkolna jest dla niego jak sypanie soli na otwartą ranę.

3. Wypalenie naukowe (School Burnout)

Tak, to istnieje. To zjawisko analogiczne do wypalenia zawodowego. Po latach intensywnej nauki, presji i braku realnego odpoczynku, dziecko jest na skraju wyczerpania. Objawia się to trzema filarami:

1. Wyczerpanie emocjonalne: Brak sił, zmęczenie, które nie mija po śnie.
2. Cynizm i depersonalizacja: Utrata sensu nauki. Postawa: „Po co to wszystko?”, „Ta szkoła jest głupia”, „Nauczyciele się uwzięli”.
3. Poczucie braku kompetencji: Mimo dobrych ocen, dziecko czuje, że „nic nie umie” i „do niczego się nie nadaje”.

4. Niezdiagnozowane zaburzenia neurorozwojowe (ADHD, ADD, Spektrum Autyzmu)

Ósma klasa to moment, w którym „wybuchają” problemy, które do tej pory były maskowane. Dziecko z niezdiagnozowanym ADD (deficytem uwagi bez nadpobudliwości), które do tej pory radziło sobie dzięki wysokiej inteligencji, nagle „tonie” w ilości materiału i wymagań organizacyjnych. Czuje się głupie, co prowadzi do wtórnego kryzysu lękowo-depresyjnego. Podobnie dziecko w spektrum autyzmu (np. dawny Zespół Aspergera) może nie radzić sobie z przeciążeniem sensorycznym (hałas w szkole) i skomplikowanymi interakcjami społecznymi w klasie.

Jak mądrze wspierać ósmoklasistę? Konkretny plan działania dla rodziców

Dotarliśmy do najważniejszej części. Masz diagnozę, widzisz objawy. Co teraz? Twój plan działania musi być dwutorowy: musisz jednocześnie gasić pożar (zarządzać kryzysem tu i teraz) i budować system przeciwpożarowy (wsparcie długofalowe). Oto Twój psychologiczny niezbędnik.

Fundament 1: Zmień perspektywę z „Menedżera Wyników” na „Bezpieczną Bazę”

To jest najważniejsza i najtrudniejsza zmiana. Twoje dziecko nie potrzebuje teraz kolejnego trenera, który będzie je „cisnął”. Potrzebuje bezpiecznej przystani. Twój lęk o jego przyszłość (całkowicie zrozumiały!) nie może być głośniejszy niż jego potrzeba akceptacji.

• Waliduj, nie minimalizuj:
  • Zamiast: „Nie przesadzaj, ten egzamin to nic takiego, ja miałem gorzej.”
  • Powiedz: „Widzę, że jesteś przerażony tym egzaminem. To jest totalnie zrozumiałe. To jest wielka i stresująca sprawa. Jestem tu z Tobą.”
• Oddziel wartość od wyników:
  • Zamiast: „Musisz się dostać do tego liceum!”
  • Powiedz: „Chcę, żebyś wiedział, że niezależnie od tego, ile punktów zdobędziesz i do jakiej szkoły się dostaniesz, moja miłość do Ciebie się nie zmieni. Jesteś dla mnie ważny Ty, a nie Twoje wyniki.”
• Zmień codzienne pytanie:
  • Zamiast: „Co dziś dostałeś? Wszystko zaliczone?”
  • Zapytaj: „Jak się dziś czujesz? Co było najtrudniejszym momentem dnia? A co było choć trochę OK?”

Fundament 2: Skup się na tym, co kontrolowalne – Neurobiologia Dobrostanu

Kiedy świat zewnętrzny (szkoła) jest chaosem, musimy zadbać o świat wewnętrzny (ciało i mózg). Mogę Ci zagwarantować, że bez tych trzech filarów żadne korepetycje nie pomogą.

1. SEN (Absolutny priorytet): Mózg nastolatka potrzebuje 8-10 godzin snu. Sen to nie strata czasu – to wtedy mózg konsoliduje pamięć (przenosi wiedzę z hipokampa do kory) i „sprząta” toksyny. Ósmoklasista zarywający noce to ósmoklasista, który fizycznie nie jest w stanie się uczyć. Zasada nr 1: Bezwarunkowy zakaz telefonów w sypialni po 22:00. Niebieskie światło blokuje melatoninę. To nie jest kara, to higiena mózgu.
2. RUCH (Nie mylić ze sportem wyczynowym): Przeciążony mózg potrzebuje ruchu, by spalić kortyzol (hormon stresu). Ale to nie musi być trening. Wystarczy 30-minutowy spacer (np. z psem, z Tobą, z muzyką w uszach). Ruch uwalnia endorfiny i BDNF (neurotroficzny czynnik pochodzenia mózgowego) – naturalny „nawóz” dla neuronów.
3. ODPOCZYNEK (Prawdziwy, czyli N-I-C): Mózg musi mieć czas na „nicnierobienie”. Scrollowanie TikToka to nie odpoczynek – to dalsze bombardowanie mózgu dopaminą i bodźcami. Prawdziwy odpoczynek to nuda, patrzenie w sufit, słuchanie muzyki, bazgranie w zeszycie. Nie planuj dziecku każdej minuty. Nuda jest inkubatorem kreatywności i regeneracji.

Fundament 3: Jak przetrwać odrabianie lekcji? (Strategie walki ze stresem)

Nie bądź drugim nauczycielem. Bądź wsparciem technicznym i emocjonalnym.

• Technika Pomodoro: To genialne narzędzie dla przeciążonych mózgów. Ustawiacie timer: 25 minut 100% pracy, a potem 5 minut BEZWARUNKOWEJ przerwy (wstać, napić się wody, poruszać się). Po 4 takich cyklach – dłuższa przerwa (15-30 min). To uczy mózg, że wysiłek ma swój koniec.
• Pomóż planować, nie wykonuj: Dzieci w tym wieku mają słabe funkcje wykonawcze (pamiętasz? kora przedczołowa w remoncie). Gigantyczny projekt pt. „powtórka z lektur” jest dla nich nie do udźwignięcia. Usiądź z nim i pomóż mu to rozbić na małe, konkretne kroki: „OK, dziś robimy tylko notatkę z ‘Kamieni na szaniec’. Jutro zrobimy test z ‘Pana Tadeusza’”.
• Najpierw najtrudniejsze (Zjedz tę żabę): Zasada jest prosta – zadanie, którego dziecko nienawidzi najbardziej (np. matematyka), robimy jako pierwsze, kiedy „bateria” woli jest jeszcze naładowana.

Fundament 4: Rozbrajanie bomby, czyli rozmowa o lęku przed egzaminem

Twój ósmoklasista jest w trybie myślenia katastroficznego. Twoim zadaniem jest pomóc mu wrócić na ziemię.

• Zadaj pytanie: „Co jest najgorszą rzeczą, jaka może się stać?” Niech to wypowie na głos. „Nie dostanę się do X”. OK, to jest realny lęk. Idźmy dalej.
• Stwórzcie Plan B (i C, i D): To jest najważniejsza rozmowa, jaką musicie odbyć. „OK, a co jeśli się nie dostaniesz do X? Jaka jest szkoła Y? A Z? Zobaczmy, jakie tam są progi. Jak tam dojechać?”. Pokazanie dziecku, że istnieje życie poza tym jednym, wymarzonym liceum, działa jak spuszczenie powietrza z napompowanego do granic możliwości balonu. Presja spada natychmiast.
• Oddziel egzamin od wartości: Powtarzaj jak mantrę: „Ten egzamin sprawdza tylko mały wycinek tego, co umiesz. Nie sprawdza Twojej kreatywności, Twojej empatii, Twojego poczucia humoru, ani tego, jak wspaniałym jesteś przyjacielem. Te rzeczy są ważniejsze.”

Wsparcie systemowe: Kiedy iść do specjalisty i jak rozmawiać ze szkołą?

Na koniec bardzo ważna kwestia. Są sytuacje, w których Twoja rodzicielska miłość i wsparcie to za mało. To nie jest Twoja porażka. To dowód odpowiedzialności, by sięgnąć po pomoc z zewnątrz.

Kiedy do psychologa lub psychoterapeuty?

Odpowiedź: Jak najszybciej. Jeśli widzisz, że objawy (te z listy czerwonych flag) utrzymują się, nasilają i zaburzają codzienne funkcjonowanie (dziecko nie śpi, nie je, nie chodzi do szkoły, zrywa kontakty) – nie czekaj, aż „samo przejdzie”.

• Psycholog szkolny/pedagog: To pierwsza linia frontu. Jest w szkole, zna nauczycieli, może pomóc w mediacjach i interwencji w klasie.
• Psychoterapeuta (najlepiej w nurcie poznawczo-behawioralnym CBT): To złoty standard w leczeniu lęku i depresji. Terapeuta da dziecku konkretne narzędzia do radzenia sobie z myślami i emocjami. Nauczy go technik relaksacyjnych. To jest „trening” dla mózgu.

Kiedy do psychiatry?

W Polsce wciąż pokutuje mit, że psychiatra jest „dla wariatów”. To bzdura. Psychiatra dziecięcy to lekarz, który leczy mózg, tak jak kardiolog leczy serce.

Idź do psychiatry, gdy:

• Objawy depresyjne lub lękowe są tak silne, że uniemożliwiają dziecku wyjście z domu lub pójście na terapię.
• Pojawiają się myśli samobójcze lub samookaleczenia (Wtedy idź NATYCHMIAST).
• Psycholog zaleci taką konsultację.

Czasem, aby terapia psychologiczna w ogóle mogła ruszyć, potrzebne jest wsparcie farmakologiczne (leki), które obniżą poziom lęku lub podniosą nastrój. To nie jest porażka. To jest mądre, kompleksowe leczenie.

Jak rozmawiać ze szkołą?

Nauczyciel to Twój sojusznik, nie wróg (nawet jeśli czasem masz inne odczucia). On też jest pod presją systemu. Umów się na rozmowę z wychowawcą i pedagogiem.

• Nie atakuj: Zamiast: „Państwa szkoła niszczy moje dziecko!”.
• Bądź partnerem: „Chciałabym porozmawiać o sytuacji Piotrka. Bardzo się o niego martwimy. W domu obserwujemy… [tu objawy]. Zaczęliśmy terapię. Chcielibyśmy wspólnie zastanowić się, jak możemy mu pomóc przetrwać ten trudny rok w szkole. Gramy do jednej bramki.”
• Poproś o konkretne rzeczy: „Czy byłaby możliwość, żeby nie był pytany przy tablicy, jeśli zgłosi, że ma gorszy dzień?”, „Czy możemy ustalić, że najważniejsze są dla nas teraz egzaminy, a oceny bieżące zejdą na drugi plan?”.

Twój ósmoklasista to człowiek, nie projekt rekrutacyjny

Przeszliśmy długą drogę. Ósma klasa to dla wielu rodzin czas próby. To moment, w którym na szali kładzie się zdrowie psychiczne w zamian za punkty i rankingi.

Mam do Ciebie jeden apel: zawsze wybieraj zdrowie psychiczne. Za dziesięć lat nikt nie będzie pamiętał, czy Twoje dziecko miało 80 czy 90 procent z egzaminu. Ale to, czy wyjdzie z tego roku z poczuciem własnej wartości, czy ze zdiagnozowaną depresją i lękiem – będzie miało wpływ na całe jego dorosłe życie.

Twoje dziecko nie jest „problemem do naprawienia”. Jest młodym człowiekiem w kryzysie, który potrzebuje przewodnika. Bądź tym przewodnikiem. Bądź bezpieczną przystanią. Reszta… naprawdę się ułoży.